Fort 47 Łysa Góra

Fort 47 Łysa Góra – jeden z fortów V sektora obronnego Twierdzy Kraków. Znajduje się na terenie miejscowości Węgrzce, po wschodniej stronie szosy warszawskiej, kilkaset metrów od niej. Fort powstawał etapami w latach 1872–1885. Fort Łysa Góra jest jednym z największych fortów artyleryjskich twierdzy. Rozpiętość jego szyi mierzona w granicach przeciwstoku fosy sięga 360 m, zaś głębokość narysu, licząc od ściany elewacyjnej koszar do zewnętrznego skraju fosy na załamaniu czołowym, wynosi 136 m. „Łysa Góra” jest wczesnym fortem artyleryjskim szkoły austriackiej, mocno nietypowym na tle późniejszych realizacji dzieł tej klasy; wykazuje też znaczne wpływy ówczesnej szkoły niemieckiej. Na jego nietypową formę największy wpływ miała zapewne kilkuetapowa realizacja dzieła. Decyzję o budowie fortu podjęto w roku 1872; w tym samym roku przyznano pierwszą transzę kredytu (400 tys. złotych reńskich) na jego budowę oraz kosztem 16 611 złotych reńskich dokonano wykupu gruntów pod planowane dzieło; stąd rok ten przyjmuje się jako datę początkową jego realizacji. Pierwsze prace budowlane podjęto jednak dopiero w roku 1874, a ukończenie budowy – na tym etapie dziejów fortu, w postaci dzieła prowizorycznego (Prowisorisches Werk), o konstrukcji ziemno-drewnianej, być może z elementami murowanymi – nastąpiło w roku 1878. Fort został następnie przebudowany na dzieło stałe w latach 1883–1885.