Polana na Stołach

Polana na Stołach lub krótko Stoły – wysokogórska polana leżąca na Stołach – niewielkim wapiennym masywie górskim w Tatrach Zachodnich, nad Doliną Kościeliską. Znajduje się na grzbiecie oraz wschodnim, stromym stoku, na średniej wysokości około 1300–1360 m. Dawniej była użytkowana pastersko, była częścią Hali Stoły. Znajdowało się na niej kilkanaście szałasów (obecnie tylko 3). Roztaczają się z niej rozlegle widoki na Hruby Regiel, Czerwone Wierchy i Giewont oraz na północne ściany Kominiarskiego Wierchu. Geolodzy mogą stąd podziwiać podręcznikowy wręcz przykład fałdu leżącego w Organach. Z górnej części polany istniała ścieżka na Suchy Wierch (10 min). Dawniej prowadził nią znakowany szlak na wierzchołek Stołów (obecnie jest zamknięty). Pasący na tej polanie nazywani byli zastolany lub zastolanie. W jednym z szałasów ukrywał się w 1944 r. jeden z przywódców Goralenvolku – Wacław Krzeptowski. Istniejące obecnie na polanie 3 szałasy podlegają ochronie (są umieszczone w krajowym rejestrze zabytków). Są to drewniane budynki o niskich zrębach, z charakterystycznymi dachami, zabezpieczonymi przed silnymi wichurami za pomocą specjalnych wiaternic – ram drewnianych leżących na dachu i obciążonych kamieniami. W niższej, dolnej części nazywanej dojarnikiem dojono owce, a także przetrzymywano je podczas zimnych nocy. Po zniesieniu wypasu tereny wokół polany stopniowo zarastają lasem. W 1955 r. polana miała powierzchnię ok. 11 ha, ale w 2004 w wyniku zarośnięcia jej powierzchnia zmniejszyła się o ok. 61%. Z rzadkich w Karpatach gatunków roślin stwierdzono występowanie złoci małej i wiechliny fioletowej.
Źródło: Wikipedia